BRANKI W JASYRZE

“Wzruszajaca powiesc o charakterze sredniowiecznej legendy.
Aby ratowac przyjaciolke z tatarskiej niewoli, Ludmila wyrusza w niemal samobojcza misje, ktorej tlem staja sie najwazniejsze wydarzenia polityczne w barwnej, multikulturowej Mongolii wnukow Czyngis-chana. Obcina sobie warkocze, by udawac genuenskiego pacholka, a potem sama rozporzadza swoja reka — rozkochany tatarski rycerz godzi sie nawet na chrzescijanski slub.
Deotyma wykazuje — byc moze takze dzieki dwuletniemu zeslaniu w glab Rosji, na ktore towarzyszyla ojcu po powstaniu styczniowym — rozlegla wiedze o historycznej cywilizacji Mongolow. Na tej podstawie buduje fabule ze znacznie wiekszym rozmachem geograficznym niz autor wydanego trzy lata pozniej Ogniem i mieczem, ktory z kolei moze skorzystal z doswiadczen Branek w jasyrze — bo im dalej we wschodnie stepy, „z ktorych nikt nie wraca”, tym wyrazniej opowiesc nieuchronnie zmienia sie w gloryfikujaca cierpienie i pelna cudow hagiografie”.